Anne adaylarını oldukça ilgilendiren bu yazıda sizlerle anne ve ruh sağlığı ilişkisine dair konuşacağız. Halk arasında yeteri kadar bilinmeyen ve belki de ne yazık ki fark edilemeyen bir konu olan anne ve ruh sağlığı, yalnızca annelerimizin ruh sağlığı ve yaşam kalitesi için değil aynı zamanda yeni doğan bebeklerinin de sağlığı açısından oldukça önemli ve dikkatlerin üzerine toplanılması gerekliliğini arz eden bir konudur. Gelin, birlikte aile ruh sağlığının korunması ve toplumca farkındalık oluşturulabilmesi adına lohusalık depresyonu ve lohusalık psikozu olmak üzere iki farklı ruh sağlığı hastalığına, daha da yakından bakalım.
Lohusalık Depresyonu, hamilelik döneminde değişiklik gösteren hormonlar nedeniyle doğumdan sonra başlayan yoğun üzüntü, kaygı ve sinirlilik hali ile açıklanabilir. Çok ciddi ruhsal bunalımlara sebep olabilen bu süreç, özellikle doğumdan sonraki iki hafta içerisinde başlamaktadır. Yoğun üzüntü nedeniyle annenin sütünün kesilmesine de yol açabilen lohusalık depresyonu, toplumda yeteri kadar farkındalık kazanamamış meselelerden biridir.
Doğum sonrası annelerde görülen hafif üzüntü ve kaygı hali literatürde 'doğum hüznü' olarak geçmekte ve yaklaşık 10 gün içinde kendiliğinden kaybolmaktadır. Lohusalık depresyonu ise bu sürecin ardından gelen, giderek artan üzüntü, kaygı, panik gibi ruh hallerini kapsar. Doğumdan sonra 1-2 ay içerisinde tedavi yardımıyla düzelebilen bu hastalık önlem alınmadığı takdirde bir, iki yıla kadar sürebilir.
Lohusalık depresyonunda görülen belirtiler başlıca şunlardır: duygusal küntlük ya da duyarsızlık, şiddetli hüzün ya da boşluk duygusu, kendiliğinden ağlamalar ve panik atak, psikomotor hareketlilikte artış, endişe, yerinde duramama, sinirlilik, bunaltı, sıkıntı, aşırı yorgunluk ve enerji eksikliği gibi bedensel yakınmalar…
Bu belirtilere sahip bireylerin hızlı bir şekilde herhangi bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekmektedir. Tedavi edilebilir bir hastalık olan lohusalık depresyonu, etkili ve doğru tedavi yaklaşımlarıyla tamamen ortadan kalkar.
Lohusalık Psikozu ise doğumdan sonra başlayan huzursuzluk, yorgunluk, mutsuzluk, endişe, hezeyan ve halüsinasyon görme gibi psikotik belirtilerin ortaya çıktığı bir rahatsızlıktır.
Çoğunlukla doğumdan sonraki ilk 4 haftada belirtiler ani olarak başlar. Bazen de gebeliğin son döneminde hafif şiddette belirtiler ile görülebilir.
Uykusuzluk, irritabilite ve huzursuzluk, lohusalık psikozu için erken dönem belirtiler arasındadır.
İlerleyen dönemde tabloya gerçekle ilgisi olmayan düşünceler, anlamsız saçma konuşmalar da eklenebilmektedir. Anneler, “bebeklerine bakamayacakları, bebeğin hasta ya da ölü olduğu” yönünde sanrılar veya bebeğe ya da kendisine zarar vermesi yönünde işitsel halüsinasyonların varlığı söz konusu olabilmektedir. Bu tarz belirtiler bir sağlık kuruluşundan yardım alınmasını gerektirir. Lohusalık psikozu tıpkı lohusalık depresyonu gibi tedaviyle tamamen iyileşmenin görülebileceği bir hastalık durumudur. Diğer tüm psikotik rahatsızlıklarda olduğu gibi hastanın bilinçli davranıp uzmanlarca yardım alması tüm problemlere çare olacaktır.
Bu tarz problemler insanlığın doğasında vardır ve oldukça normaldir.
Aile kurma yolculuğunda ve bire bir toplumun içinde karşılaşabileceğimiz bu sorunlar, annenin ve çocuğunun desteklenerek annenin ruh sağlığına uygun tedavilerin hedeflenmesiyle birlikte tamamen ortadan kaldırılabilecek sorunlardır. Sizler de çevrenizde veyahut ailenizde fark edebileceğiniz bu türden durumlara kayıtsız kalmayın! Unutmayın, “mutlu anneler”; mutlu aileler, mutlu çocuklar ve mutlu bir gelecek zincirinin ilk ve en önemli halkasıdır.
