Bebeklikten itibaren kazanılan uyku alışkanlıkları pek çok etkene bağlı olarak her çocukta farklılık gösterebilir.
Beslenme düzeni, ebeveynlerin davranış biçimleri veya direkt olarak çocuğun doğal karakteri gibi etkenler uyku alışkanlıklarını etkileyen bazı sebeplerdir. Her ebeveyn çocuklarının sağlıklı uyku alışkanlıklarını kazanmasını ister. Ancak bu her zaman çok çabuk gerçekleşmeyebilir. Dolayısıyla sağlık bir uyku alışkanlığı kazanımı sürecinde, ebeveynlere büyük sorumluluklar düşmektedir. Uyku alışkanlıklarını sağlıklı bir şekilde kazanamamış çocuklar öğrenme, dikkat ve odaklanma, hafıza gibi konularda sıkıntı çekebilir. Sonraki dönemlerde ise aşırı aktiflik, halsizlik, dikkat dağınıklığı, çabuk sinirlenme gibi anormal davranışlar görülebilir.
Öncelikle yeni doğmuş bebekler için uyku alışkanlığı daha tam şekil almadığından dolayı ebeveynler, bebeklerinin rahat hissedeceği, gürültüsüz ve güvende bir ortam oluşturmalıdırlar.
Çocuklarınızı Sizden Ayrı Yatmalı!
Uyku alışkanlığı kazanmadaki en önemli nokta ise bebeklikten itibaren çocukların kendi yatağında anne ve babalarından ayrı yatmalıdır. Mümkünse ayrı odada yatması gereken çocuklar mümkün olmadığı durumlarda anne ve babalarının yatağında değil kendi yatağına yatmaya alışmasıdır. Bu hareket, çocuk büyüdüğünde oluşacak davranışlarını etkileyecek olan önemli bir etkendir. Kendi yatağında ayrı yatan çocuklar daha özgüvenli büyüyerek ileriki yaşlarında kendi problemlerini kendileri çözmeye eğilimli olurlar.
Düzen ve devamlılık çok önemli!
Uyku alışkanlığının süreklilik kazanmasındaki diğer etken ise çocukların aynı saatte yatırılıp aynı saatte kaldırılmasıdır. Bu şekilde çocuklar içinde bulunduğu disipline hem beden hem de psikolojik olarak alışacak ve uyku konusunda fazla sıkıntı çekmeyecektir. Çocukların uykusunun derin ve sağlıklı olmasının bir diğer koşulu bulunduğu ortamın karanlık olmasıdır.
Ayrıca çocukların yatırılmadan önce temel ihtiyaçlarının giderilmesi derin bir uyku için zemin hazırlanmasına yardımcı olur. Diş fırçalamak, pijama giymek, saç taramak gibi alışkanlıklar çocuğunuzda uyku kodlarının yaratılması için yardımcı etmenler olacaktır.
Çocuğunuzu tek başına yatması için ikna edin.
Sizinle yatmakta ısrarcı olduğu zaman onu psikolojik olarak rahatlattığınızda kendi yatağında uyumasına teşvik etmelisiniz. Bu yöntemle çocuklar zaman içerisinde yatağını benimseyecektir.
Vücut, güne ışığı sayesinde doğal bir süreç sonucu olarak uyanır!
Uyanma vakti geldiğinde, çocuğunuzun odasının güneş ışığı alması ve çocuğunuzun aydınlık bir ortama uyanması çocuğunuzun biyolojik saatini sağlıklı kılacaktır. Bu durumda sizin çok çaba harcamanıza gerek kalmadan, çocuğunuz uyku alışkanlığını sağlıklı bir şekilde kazanacak ve uykusunu alarak uyanacaktır.
Ortam sıcaklığı, uyku kalitesi, uykuya dalma ve uykudan uyanma noktalarına doğrudan etki eder.
Uyku alışkanlığının sağlıklı olmasının bir diğer koşulu oda ısısıdır. Çok sıcak ya da çok soğuk odada çocuğunuz uykusunda rahat olamayacaktır ve bölünmüş bir uyku nedeniyle vücut direnci düşecektir. Bu durumu da grip, üşütme gibi hastalıklar takip edecektir. Bu gibi durumların yaşanmaması için oda sıcaklığını iyi ayarlanması gerekmektedir.
Çocuğunuzu yatırmadan önce yapacağınız aktiviteler çocuk için sağlıklı ve güvenli uyku uyumasına zemin hazırlayacaktır. Örneğin bir çocuğun uyku alışkanlığını olumsuz etkileyecek etkenlerden biri de, bebeklerin ayakta sallanarak uyutulmasıdır. Bebekler ayakta sallanarak uyutulduğunda buna alışacaktır. Bu alışkanlık yıllara yayıldığında çocuğunuzun uyuma süreci hem kendisine hem de size zorluk olarak dönecektir. Çocuk büyüdükçe yatağında yatmak istemeyecek ve yatağına alışmakta sıkıntı çekecektir. Bu süreç içerisinde uyku kalitesi problemleri yaşayacak, uyuma alanı olarak rahat bir ortam ve yatak belirlenmediği için, yorgunluk, dikkat dağınıklığı, vücut direncinin düşmesi gibi sonuçlar yaşayacaktır. Bunların yaşanması ise, uyku alışkanlıklarının normal bir şekilde kazanılmasının önünde büyük bir engel oluşturur.
Çocuğunuz uykudan önce ekranlara maruz kalmamalı.
Eğer çocuğunuzun eline sık sık telefon ve tablet veren ebeveynlerdenseniz, size kötü haberlerimiz var. Ekranlarda bulunan mavi ışıklar beyne uyarıcı sinyal gönderdiğinden dolayı, çocuğunuzun beyninin uyku için hazır olmamasına sebe olacaktır. Mavi ışık filtresi gibi önlemlerin de çok etkili olmadığını hatırlatalım.
Makalemizde sıraladığımız öneriler ebeveynler tarafından baskısız ve rahat bir biçimde uygulandığında çocukların sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazanma olasılığı artacaktır.
Ek olarak unutulmamalıdır ki, uyku sağlığı, insan sağlığını doğrudan etkileyen çok önemli ve mutlaka uzmanı ile çözülmesi gereken bir husustur. Burada verilen tavsiyeler tıbbi tavsiyeler değildir. Uyku sağlığı gibi önemli ve çocuğunuzun geleceğine etki edebilecek önemli bir konu için lütfen uzman bir doktora danışmayı ihmal etmeyin. Burada okuduğunuz yazılar yalnızca size probleme yönelik bir farkındalık kazandırma maksadıya hazırlanmaktadır. Çözümler hiçbir çocuk için tek değildir ve her çocuk için ayrı uygulamalar gerekebilir. Bu uygulamalar ise yine uzmanlarca belirlenmeli ve takip edilmelidir.
