Müzik, bebek ve çocuk gelişiminde çok önemli bir yere sahiptir. Hatta araştırmalara göre müzik, anne karnındaki bebeklerin gelişimine dahi yardımcı olmaktadır. Eğer çocuğunuzun müziğe olan yatkınlığını olması gereken zamanlarda saptamak istiyorsanız, çocuklarınız büyüdükçe, onların müziğe olan bakış açısını ve yeteneklerini gözlemlemeniz gerekir.
Çocukların gün içerisinde oynadığı eğitim odaklı oyuncaklarda müzik veya ses destekli oyuncakların olması, çocukların öğrenmeleri ve müziğe yatkınlığın saptanması açısından çok etkilidir ve neredeyse her çocuk müziğe karşılık vermektedir.
Bir çok enstrüman için erken yaşlarda başlayan eğitim, kas hafızası ve benzeri durumların oturması için çok önemlidir. Çocuğunuzun müzik eğitimi konusunda geç kaldığınızı düşündüğünüz zamanlar bile aslında geç olmayabilir. Bazı çocuklar doğuştan yetenekli doğsalar da, asıl önemli olan bilinçli bir ebeveyn farkındalığı ile çocuklara erken desteğin sağlanabilmesidir. Bu yüzden, doğru yönlendirme ve müzikal desteğin sağlanması, dikkat etmeniz gereken en önemli olgudur.
“Çocuğumun müziğe yeteneği var mı? En uygun çocuk enstrümanları neler? İlk çalgı aleti için en doğru zaman ne zaman?” gibi sorular anne ve babaların aklına gelen ve kendine sordukları ilk sorulardır. Bu yazımızda size bu soruların cevaplarını vermeyi ve sizi doğru yönlendirme için aydınlatmayı amaçlıyoruz.
Çok sayıda değerli müzisyen, müziğe çok erken yaşlarda başlamıştır. Bunun çoğu zaman doğru bir karar olduğunu söylemek mümkündür. İnsan, müzikle ne kadar erken tanışırsa, o yaştan itibaren pratik yapmak daha kolaylaşır ve uzun bir müzik eğitimi fırsatı öne çıkar. Kas hafızası, farkındalık, teorik hakimiyet gibi faktörlerin oldukça gelişmesi ile birlikte, müziğe erken başlayan çocukların özellikle el-göz koordinasyonu ve motor becerilerinin daha çabuk geliştiği görülebilir, bu yüzden bebeklikten itibaren onlara oyuncak enstrüman almak, çocuklarınızdaki müzik eğilimini görmekte ve gözlemlemekte oldukça etkili olabilir.
Araştırmalara dayanarak söyleyebiliriz ki piyano, küçük yaşta zihinsel gelişimi olumlu yönde etkileyen bir enstrümandır. Psikolog H. Raucher’in deneyi, klasik piyano matematiksel bir yapı içerdiği için, çocukların matematik ve fen derslerinde daha başarılı olmasını sağladığını kanıtlıyor. Prof. Filiz Ali’nin ifadesine göre, piyano çalmak bir koordinasyon meselesi olduğu için en verimli geçen yaşlar 5-7 yaş arasıdır. Tabii, bunun öncesinde de müzik aletiyle erken tanışabilen çocuklar olabilir. Mesela 3-4 yaşlarda dahi eğitmen onayı ile ufak bir başlangıç sağlanabilir. Önemli olan isteğin ve yeteneğin olmasıdır. Her çocuğa farklı metotlar uygulanarak piyano öğretilebilir. Yani evet, piyano çocuk gelişiminde büyük etkisi olan çocuk enstrümanları listesinde birinci sırayı alıyor.
Gitar çalmaya başlamak isteyen çocuklar için en uygun yaş aralığı 4-5tir. Yumuşak naylon telli gitarlar, yeni başlayacak olan çocuklara önerilen gitar tipidir. Araştırmalara göre, klasik gitar daha çok tercih edilmelidir çünkü çelik telli gitarlarda çocukların zorlandığı gözlemlenmiştir.
Çocuklar için müzik aletleri dediğimizde akla gelen bir diğer enstrüman da kemandır. Birçok yerde keman enstrümanını çalmaya başlamak için ideal yaş aralığının 5-13 yaş arası olduğu belirtilmektedir. Keman için uzman yorumu almak çok önemlidir, çünkü keman perdesiz bir çalgıdır ve her çocuk kemanda nota basma mantığını kavrayamayabilir. Her enstrümanda olduğu gibi bu enstrümanda da çocuğun hevesli olması çok önemlidir. Çünkü keman çok uzun yıllar boyut uzun çalışma saatleri gerektiren, son derece özveri isteyen bir enstrümandır.
Çocuk enstrümanları olarak, özellikle okul öncesi dönemde çocukların vurmalı çalgılara yönelmesinin önemi büyüktür. Bunun nedeni hem çocukların keyif alması hem de onların ilgisini çekmesi olabilir. Mesela bebeklerin kovalara vurarak ritim tutması gibi küçük şeyler de olabilir. Bu yüzden çok küçük yaşta oyuncak enstrümanları evde kendimiz yaparak dahi sağlayabiliriz.
Okul öncesi dönemde, flüt veya yan flüt gibi nefesli enstrümanlar tercih edilebilir. Nefesli çalgılar, çocukların el ve nefes koordinasyonunda çocuklara yardımcı olacak en önemli çocuk enstrümanları arasında yer alır. Nefesli çalgılarda da ses üretmek telli veya tuşlu enstrümanlara göre biraz daha zor olduğu için, çocuğunuz başlangıçta zorlanabilir, ancak çocuğunuz yeteri kadar istiyorsa, bu engeli aşacak ve enstrümanı ile özdeşleşecektir.
Daha küçük yaştaki çocuklar için müzik aletleri dediğimiz zaman, bu listeye ek olarak def, yumurta, marakas gibi çeşitli enstrümanlar da eklenebilir. Bu enstrümanlar sayesinde çocuklarınız bir şarkıya, belli ezgilere eşlik edebilir. Hatta evde kendi imkanlarınızla yapacağınız oyuncak enstrümanlar ile de çocuğunuza eğlenceli bir gelişim fırsatı sunabilirsiniz.
Genel hatlarıyla önerilerimiz bunlar olsa da, istisnai bazı durumlar gerçekleşebilir. Mesela eğer çocuğunuz olması gerekenden daha üstün yetenekli ise ve daha küçük yaşlarda müzikle ilgili yeteneklerinin sinyallerini veriyorsa mutlaka işin uzmanına danışmalısınız ve profesyonel bir yönlendirme talep etmelisiniz.Bu şartlarda hem enstrüman çalma yaşı değişebilir hem de yönelimine göre enstrümanı değişebilir.
